Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου με τον
Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, στην επίσκεψή του στην
πόλη αυτή, στις 3 Μαρτίου 2011 ( φωτο Zaman)
Ο υπουργός εξωτερικών χαιρετίστηκε με  την επευφημία «Τουρκία, Τουρκία», και  ο Αχμέτ Νταβούτογλου, απάντησε λέγοντας στον κόσμο να προστατεύει την θρησκεία και την γλώσσα του.
Ο Νταβούτογλου, διευκρίνισε ότι δεν ήταν στην Τουρκία, αλλά στην Ελλάδα, και ακριβολογώντας, στο χωριό Şahinköy (σ.σ. χωριό Εχίνος), στην καρδιά της μουσουλμανικής μειονότητας στην Ελλάδα.
«Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να το φανταστούμε αυτό» είπε μια 67χρονη κάτοικος από το Şahinköy για την επίσκεψη του Νταβούτογλου.
Ήταν πραγματικά ένα σενάριο που κανένας από τις δύο πλευρές δεν θα μπορούσε να σκεφθεί πριν από δέκα χρόνια και αυτό συνέβη στη διάρκεια της τριήμερης επίσκεψης του κ. Νταβούτογλου στην Ελλάδα. Μια χώρα στην οποία απαγορεύεται ακόμη και η λέξη «τουρκική» να χρησιμοποιηθεί σε τίτλο των συλλόγων.
Ένα άνευ προηγουμένου θετικό κλίμα κυριάρχησε στις τουρκο-ελληνικές σχέσεις και οι συζητήσεις των δύο πλευρών ήταν εποικοδομητικές.
Βρισκόμαστε στην άκρη της υπέρβασης των ψυχολογικών φραγμών ώστε να διευκολυνθεί η επίλυση των χρόνιων προβλημάτων;
Καμία πλευρά δεν κάνει κοινή χρήση οποιαδήποτε πληροφοριών σχετικά με τις διερευνητικές συνομιλίες που διεξάγονται. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για την ώρα, είναι να βρισκόμαστε σε αναμονή.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ανέπτυξε μια προσωπική φιλία με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ, στη δεκαετία του 1990, αλλά πρέπει να δοθεί έμφαση στην πολιτική βούληση της τουρκικής κυβέρνησης, την οποία επέδειξε τα τελευταία εννέα χρόνια.
Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγιπ Ερντογάν, άρχισε  διάλογο με τον Έλληνα πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και ήταν πολύ σημαντικός, που είχε ως αποτέλεσμα ο Καραμανλής να γίνει ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που επισκέφθηκε την Άγκυρα από το 1949.
Αυτό το θετικό κλίμα έχει βελτιωθεί ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια των Ερντογάν και Παπανδρέου.
Τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες πραγματοποιήθηκαν συνολικά οκτώ επισκέψεις υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο χωρών.
Όπως δείχνουν τα πράγματα υπάρχει μια δεδομένη αποφασιστικότητα να διατηρηθεί η συνέχιση της τάσης αυτής.


Δεν δημιουργείται ανησυχία μιλώντας για τα προβλήματα


Παρά την πολλά υποσχόμενη ατμόσφαιρα, δεν είμαστε βέβαιοι αν οι δύο πλευρές έχουν σημειώσει πρόοδο στην επίλυση των χρόνιων προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών, όπως είναι η διαφορά στο Αιγαίο.
Και οι δύο πλευρές είναι πολύ προσεκτικές ώστε να μην τραυματίσουν αυτήν την διαδικασία.
Κρατώντας σε αναμονή τα επίμαχα θέματα, η Άγκυρα και η Αθήνα επιζητούν έντονα την επικοινωνία στέλνοντας θετικά μηνύματα για εξεύρεση λύσης σε αυτά.
Στην τριήμερη επίσκεψή του ο Νταβούτογλου είπε ότι ήταν εκεί για να δώσει ένα μήνυμα  ‘φιλίας καλής γειτονίας και κοινού πεπρωμένου’.
 Είπε ότι η Τουρκία δεν θεωρεί την Ελλάδα ως απειλή και σημείωσε ότι η Ελλάδα δεν θα πρέπει να αντιλαμβάνεται την Τουρκία ως απειλή.
Στην διάρκεια της επίσκεψής του, ο Νταβούτογλου, έλεγε συνεχώς στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν, ό, τι η Τουρκία είναι αποφασισμένη να κάνει το Αιγαίο μια περιοχή φιλίας και ευημερίας.
«Το παλαιό πρότυπο έχει τελειώσει. Είναι καιρός να δημιουργήσουμε ένα νέο πρότυπο, όπου δεν θα υπάρχουν κρυφές ατζέντες ή διαφορετικές ανησυχίες και αμφιβολίες», είπε ο Τούρκος υπουργός.
Τόσο ο Νταβούτογλου, όσο και ο Έλληνας ομόλογός του, Δημήτρης Δρούτσας, συμφώνησαν ότι οι δύο χώρες έχουν φθάσει σε μια πολύ θετική δυναμική που η διατήρησή της  είναι προς το συμφέρον των δύο χωρών.
Αυτό που κάνει την νέα περίοδο διαφορετική από την παλαιά περίοδο, είναι η ικανότητα των δύο πλευρών να «μιλούν για θέματα που αμφισβητούνται χωρίς να προκαλείται θυμός».
Όταν ο Παπανδρέου επέκρινε την Τουρκία, σε ορισμένα θέματα, ενώ βρισκόταν στο Ερζερούμ, ο Ερντογάν διατήρησε μια ήρεμη στάση.
Ένας ανώτερος Έλληνας αξιωματικός μιλώντας στους Τούρκους δημοσιογράφους στην Αθήνα για παραβίαση από την Τουρκία του εναέριου χώρου του Αιγαίου, επεσήμανε ότι τα τουρκικά αεροσκάφη είχαν παραβιάσει μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Παπανδρέου στο Ερζερούμ. Ανέφερε, μάλιστα, ότι η Άγκυρα τους ενημέρωσε ότι μερικές φορές δεν μπορεί να ελέγξει τα αεροπλάνα της. Τόνισε ακόμη ότι γνώριζαν για τις συζητήσεις μεταξύ της κυβέρνησης και του στρατού.
Σημείωσε, επιπρόσθετα, ότι  δεν υπήρξαν παραβιάσεις του εναέριου  Νταβούτογλου και τόνισε ότι «είναι σαφές ότι μπορούν να ελέγχουν τις πτήσεις, αν θέλουν» και πρόσθεσε « Τα γεγονότα όπως αυτά δημιουργούν σύγχυση και ανησυχία σχετικά με την ειλικρίνεια της τουρκικής κυβέρνησης»
Αυτές οι απόψεις εκφράστηκαν σε ένα πολύ φιλικό και ήπιο τόνο και τρόπο. Αυτή η κριτική που θα είχε προκαλέσει μεγάλες συζητήσεις στο παρελθόν, αντιμετωπίστηκ, εντούτοις, με κατανόηση από τον Davutoğlu.
Ο Τούρκος υπουργός  ζήτησε από τους συνομιλητές του να επικεντρωθούν στο μέλλον και όχι σε επεισόδια του παρελθόντος.
Τα ταμπού έχουν σπάσει
Η θετική ατμόσφαιρα ακύρωσε τα κρίσιμα ταμπού  που υπάρχουν μεταξύ των δύο χωρών. Μετά από ερώτηση Έλληνα δημοσιογράφου, ο Νταβούτογλου είπε ότι  δεν θέλει μόνο να επισκεφθεί τη Δυτική Θράκη αλλά και άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως η  Σπάρτη. Απέφυγε, εντούτοις, να κάνει σχόλια που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα sτους σύμμαχους Έλληνες.
Η ελληνική πλευρά επέτρεψε τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας να επισκεφθεί την Ξάνθη, κάτι το οποίο παλαιότερα δεν επιτρέπονταν.
Το πιο σημαντικό για τον Νταβούτογλου ήταν η επίσκεψή του στο χωριό Şahinköy, το οποίο βρίσκεται στις πρώτες θέσεις του μυαλού μας,  όταν μιλάμε για Τούρκους στην Ελλάδα.
Είναι σημαντικό να τονίσω ότι η Ελλάδα έκανε μια εύλογη τομή, αφού δεν είχε επιτρέψει να επισκεφθεί Τούρκος διπλωμάτης στην περιοχή για τουλάχιστον δέκα χρόνια. Έτσι, ξεπεράστηκε ένα σημαντικό ψυχολογικό όριο.
Ο Νταβούτογλου συναντήθηκε επίσης και με Έλληνες Κυπρίους που μετανάστευσαν από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα, στην τουρκική πρεσβεία. Οι Ελληνο-Κύπριοι οι οποίοι μιλούν πολύ καλά τα τουρκικά, έδειξαν την εκτίμησή τους και χειροκρότησαν τον Τούρκο υπουργό.
Θα βοηθήσει αυτή η θετική ατμόσφαιρα να λύσει τα χρόνια προβλήματα; Δεν είναι εύκολο, αλλά και οι δύο πλευρές είναι αισιόδοξες. Αξιωματούχοι και από τις δύο χώρες γνωρίζουν ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτήν την ευκαιρία με συναίνεση.
Αλλά δεν εύκολο για τις δύο πλευρές να λάβουν σημαντικά μέτρα, όσον αφορά τα επίδικα ζητήματα.
Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία της, η Τουρκία, την οποία απεκόμισε με την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αρμενία, είναι σημαντικό για την Τουρκία να είναι σίγουρη, εκτός από αισιόδοξη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τουρκική εφημερίδα ‘Zaman’, Μάρτιος 13, 2011.